Hayvancılığın önemli merkezlerinden biri olan Erzincan’da, baharın gelmesiyle birlikte sürüler meralara çıkmaya başladı. Ancak bölgedeki besicilerin bu yıl da en büyük sorunu değişmedi: çoban krizi. Aylık 100 bin TL’ye kadar maaş teklif etmelerine rağmen çalışacak kimseyi bulamayan hayvan yetiştiricileri, sürülerini otlatmak için kendi çocuklarını görevlendirmek zorunda kaldıklarını söylüyor.
Yalnızca Maaş Değil, Yan Giderler de Yüksek
Besiciler, çoban çalıştırmanın sadece maaş ödemekle sınırlı olmadığını ifade ediyor. Konaklama, yemek, sigara, hatta sezon sonunda verilen peynir, yoğurt ve yün gibi geleneksel ödemeler de dikkate alındığında, bir çobanın maliyeti ciddi boyutlara ulaşıyor. Bir üretici, “Bir çobanın yıllık maliyeti bazen küçük çaplı bir işletmenin yıllık bütçesini aşabiliyor” diyerek durumu özetliyor.
Maliyet artışları ve nitelikli eleman eksikliği nedeniyle çözümü aile içinde arayan üreticiler, çocuklarını meraya gönderse de aynı verimi elde edemediklerini belirtiyor. Hayvanların yönlendirilmesi, otlatma dengesi ve sürü yönetimi gibi konularda profesyonel çobanların tecrübesi yerine konamıyor. “Çoban yerine çocuklarımızı gönderiyoruz ama onlar ne hayvanın huyunu biliyor, ne de merayı okuyabiliyor” diyorlar.
Çoban Var, Maaş Yüksek, Ama Ödeyemiyoruz
Besiciler bir yandan çobanlara yüksek maaş teklif etmek zorunda kalırken, diğer yandan bu maaşların mevcut hayvancılık gelirleriyle karşılanamayacak seviyeye geldiğini belirtiyor. Sektördeki genel tabloyu özetleyen bir üretici, “Çoban lazım, maaş yüksek, ama cebimizde bu yükü taşıyacak imkan yok” diyerek çelişkiyi gözler önüne seriyor.
