Akdeniz’de başlayan ve zamanla Ege ile Marmara’ya yayılan zehirli deniz canlıları, deniz ekosistemini tehdit etmeye devam ediyor. Özellikle balon balığı gibi yabancı türlerin çoğalması hem balıkçıları hem de tüketicileri tedirgin ediyor. Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Ali Rıza Köşker’in açıklamalarına göre, Türkiye kıyılarında yabancı tür sayısı 600’e yaklaşmış durumda. Bunların başında gelen balon balıkları, Tetrodotoksin (TTX) adı verilen güçlü bir zehir taşıyor. Bu zehir ısıya dayanıklı olduğu için pişirilse bile etkisini yitirmiyor. 2004-2023 yılları arasında Akdeniz genelinde balon balığı kaynaklı 27 ölüm ve 144 zehirlenme vakası yaşandığı tespit edildi. Türkiye’deki vakaların büyük bölümü Antalya ve Hatay kıyılarında meydana geldi.
Yerli Türler ve Halk Sağlığı Tehlikede
Yalnızca insan sağlığı değil, deniz yaşamı da bu istilacı türlerden olumsuz etkileniyor. Diş yapılarıyla balıkçıların av malzemelerine zarar veren balon balıkları, yerli balıkların yaşam alanlarını daraltıyor ve besin zincirini bozuyor. Bu durum sofralara gelen yerli balıkların sayısını da düşürüyor. Balıkçıların zararlarını azaltmak amacıyla 2020 yılında başlatılan destek programı ile getirilen her balon balığı için ödeme yapılıyor. Ancak bazı balıkçıların yalnızca kuyruk kesip gövdeleri bırakması, sokak hayvanları için de zehirlenme riskini artırıyor. Uzmanlara göre balon balıklarının tamamının toplanması, zehirlenme riskini en aza indirebilir. Doç. Dr. Köşker, istilacı türlere karşı mücadelede yalnızca yerel değil, uluslararası iş birliği yapılması gerektiğini vurguluyor. Süveyş Kanalı yoluyla gelen bu türlerin durdurulması için kıyı ülkelerin ortak hareket etmesi gerektiği belirtiliyor.
