Son yıllarda konut sektöründe yaşanan arz-talep dengesizliği, yükselen kira bedelleri ve dar gelirli ailelerin ev sahibi olma hayallerini giderek zorlaştırırken, yeni bir sosyal konut hamlesi gündemde. 81 ili kapsayan ve toplamda 500 bin sosyal konutun inşa edilmesini öngören TOKİ projesinde, İstanbul için 100 bin konutluk özel bir kontenjan ayrıldı. Projenin amacı, barınma ihtiyacını karşılamak ve özellikle düşük gelir grubundaki vatandaşların ev sahibi olabilmesini sağlamak. 26 Ekim itibarıyla başlayan kış dönemi planlamasında yer alan bu dev proje, kamuoyunda büyük ilgiyle karşılandı.
Uzmanlara göre, bu adım kısa vadede konut arzını artırarak kira fiyatlarındaki yükselişi frenleyebilir. Ancak uzun vadeli etkiler için konut üretiminin sürdürülebilirliği, mülkiyet yapısının adil biçimde düzenlenmesi ve piyasa dinamiklerinin dengelenmesi gerektiği belirtiliyor. TOKİ projeleriyle satılacak konutların, piyasa değerinin yaklaşık yüzde 50 altında fiyatlandırılması da dar gelirli vatandaşlar için önemli bir avantaj olarak öne çıkıyor.
Uzun Vadeli Etki İçin Özel Sektör ve Hukuki Altyapı Gerekli
Gayrimenkul uzmanları, sosyal konut projelerinin genel fiyat seviyesini düşürmekten çok, konut erişimi açısından fırsat yaratacağını vurguluyor. Yapılan değerlendirmelere göre, İstanbul’da üretilecek 100 bin konutun 2+1 ve 1+1 seçeneklerle satışa sunulması planlanıyor. Taksitlerin 7 bin TL'den başlaması ve "kira öder gibi" ödeme kolaylığı sunulması, sosyal konutların cazibesini artırıyor. Ancak bu konutların toplam stok içindeki payı sınırlı kalırsa, fiyatlar üzerindeki genel etki sınırlı olabilir.
Kiralık konut ihtiyacının yüksek olduğu büyük şehirlerde devletin kiralık konut üretmesi ilk kez uygulamaya geçiyor. İstanbul’da 15 bin kiralık konut planlanırken, yıllık ihtiyacın 40 bin olduğu ifade ediliyor. Bu nedenle yalnızca kamu yatırımlarına değil, özel sektörün de teşvik edilmesine ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca devletin ev sahibi, vatandaşın ise kiracı olacağı bu yeni düzende, kira hukuku açısından yeni bir yasal altyapıya ihtiyaç olduğu da dile getiriliyor.
